به گزارش مشرق، ایران در سالگرد لغو کاپیتولاسیون پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در آزمون حفظ دستاوردهایش قرار گرفته است؛ دستاوردهایی که بارها با مستمسک‌ها و زمینه‌سازی‌های مختلف از «سند ۲۰۳۰» تا «FATF» و «برجام» در معرض نفوذ سلطه قرار ‌گرفتند.

بیشتر بخوانید:

گزارش‌های FATF، اهرم جدید غرب برای تحریم ایران

«کاپیتولاسیون» هر چند یک رویداد ذلت‌بار تاریخی در حافظه ایرانی است اما در برهه‌های مختلف قابلیت بازگشت پیدا کرده است؛ حتی در عصر حاضر که دیگر هم‌پیمانی بین ایران و آمریکا وجود ندارد اما روح کاپیتولاسیون به هر دری می‌زند تا حیثیت ایرانی را به سلطه گیرد.

۵۴سال پیش بود که لایحه ننگین مصونیت قضایی برای اتباع آمریکایی در مجلس شورای ملی به تصویب نهایی رسید. هم‌پیمانی و شراکت با ایران برای آمریکایی‌ها کم بود؛ لابد می‌خواستند لباس هم‌پیمانی از تن درآورند و ردای قیمومیت بر تن کنند.

در واقع کاپیتولاسیون، پژواکی از خاصیت نظام سلطه بود که حتی نصیب همراهانش هم می‌شود؛ چه رسد به آنها که با زاویه به او می‌نگرند یا خصومتی دارند. حتی دامن کشورهای اروپایی از جمله کشورهای مذاکره‌کننده با ایران هم از قاعده تلاش آمریکا برای مسلط کردن روح کاپیتولاسیون بر کشورها مستثنی نیست چراکه مجبورند برای مبادلات بین‌المللی خود از واحد پول ایالات‌متحده استفاده کنند.

وضعیت کنونی ایران و آمریکا نیز همین است؛ اقدام سخیف ترامپ در خروج آمریکا از برجام نه تنها بار دیگر غیرقابل‌اعتماد بودن حکام آمریکایی را فریاد زد بلکه نشان داد همان خوی استکباری که در تاریخ منجر به تحمیل کاپیتولاسیون بر ایران شده بود امروز در قالب پشت پا زدن به توافقنامه برجام خود را نشان داد؛ چراکه آمریکا منافع انحصاری خود را در خارج از برجام و در قالب نفوذ و سیطره بر دولت‌ها می‌بیند.

ترامپ با خروج از برجام نشان داد که روح کاپیتولاسیون نمرده است بلکه از حالتی و موضوعی به حالت و موضوع دیگری رجوع می‌کند.در این منظومه، یک طرفه اجرا شدن برجام، استمرار و ایجاد تحریم‌های جدید، یادآور کاپیتولاسیون دیگری است. جالب این که چنین تحلیلی از زبان تحلیلگران خودشان هم شنیده می‌شود. «شیرین هانتر» استاد دانشکده روابط خارجی دانشگاه جرج تاون در پایگاه تحلیلی لوبلاگ نوشته است: گویا آمریکا نه در پی جلب همکاری تهران در حل منازعات منطقه بلکه خواهان پذیرش کاپیتولاسیون و تمامی خواسته‌های آمریکا و متحدانش از سوی ایران است اما تداوم رفتار کنونی آمریکا بعد از برجام موجب مرگ آن می‌شود.

ملت ایران در تاریخ مبارزاتی خود سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی توانست حق کاپیتولاسیون و امتیازات و ملحقات آن را برای همیشه و به طور نهایی لغو کند. اما حال که ایدئولوژی سلطه دوباره رو به تکاپو برای احیای کاپیتولاسیون رفته است، مسئولان و ملت ایران باید بیش از پیش هوشیار باشند که اگر در مسیر اجرای برجام همچنان طرف‌های مقابل بر بدعهدی خود مانده و دولت به بر انجام تعهداتش پافشاری کند، به واقع کاپیتولاسیون دیگری در حال اجراست که راه را برای نفوذ بیشتر بیگانگان در کشور باز می‌کند.